Loodswezen Rotterdam 2018
Op dinsdag 27 April was ik te gast bij het Loodswezen, regio Rotterdam-Rijnmond. Deze afdeling met in totaal 220 loodsen zorgt ervoor dat elk jaar ongeveer 56.000 schepen veilig de haven in en uit gaan of worden verhaald. Het totaal aantal loodsen in heel Nederland bedraagt 440 waaronder ook 5 vrouwen. Tevens zijn er ook nog enkele vrouwen in opleiding. In deze regio zijn er per dienst ongeveer 75 loodsen aan het werk. De diensten die er gedraaid worden zijn verschillend: week op, week af is een optie maar 5 op, 5 af, 4 op, 5 af, 5 op,4 af is eigenlijk de standaard. Registerloods wordt je niet zomaar, om aan de loodsopleiding te mogen beginnen moet je aan een bepaald aantal voorwaarden voldoen: Minimaal 365 dagen aantoonbaar 1e stuurman, dat wil dus zeggen dat je zoveel dagen minimaal gevaren moet hebben als 1e stuurman. Tevens moet je dan ook kapiteinspapieren hebben, een leeftijdsgrens is er niet. Eveneens is een HBO diploma verplicht. Als je aan deze voorwaarden voldoet kom je op de wachtlijst om aan de selectieprocedure te beginnen: een intakegesprek, psychologisch onderzoek, manoeuvreertest en een medische keuring kun je dan verwachten. Als je aan de voorwaarden voldoet volgt er een interne opleiding van 14 maanden tot Master in Maritime Piloting. Op deze dinsdag werd ik opgewacht door mijn contactpersoon op het kantoor van het Loodswezen in de Europoort. Al snel genoeg kwam het bericht dat ik met een loods mee kon. Aart de Zeeuw was de gelukkige die mij mee mocht nemen op mijn eerste loodsreis. 9 jaar ervaring in het Loodswezen en daarvoor heel veel gevaren over de hele wereld, ik was in goede handen!! De loodsreis die we gingen maken was het “verhalen” van het containerschip de Akerdijk,168 meter lang en bijna 26 meter breed. Totaal kunnen er zo’n 1436 containers op het schip geladen worden. Het schip lag in de Yangtzehaven op de 2e Maasvlakte. De Akerdijk lag achter de OOCL Hong Kong ,een containerschip van 400 meter lang en bijna 60 meter breed,2 keer zo lang dan de Akerdijk en kan uiteraard ook meer containers vervoeren, namelijk 21.413. Onze bestemming was de Eemhaven, dit is een gebied dat weer onderverdeeld is in verschillende kleine havens. De geplande ligplaats van de Akerdijk was de Prinses Beatrixhaven. De reis zou ongeveer 3,5 duren. Vanaf het kantoor van het Loodswezen (Pistoolhaven) werden we met een snelle rib van de roeiers naar de steiger gebracht waar het schip lag aangemeerd. Na een heleboel trappen ,dit schip heeft geen lift, kwamen we aan op de brug. Voordat we naar boven gingen was er al door een bemanningslid van het schip toestemming gevraagd aan de kapitein of het goed was dat ik mee zou gaan. Dit was geen probleem, als er maar geen foto’s van hem gemaakt zouden worden. Eenmaal op de brug de kapitein begroet en schakelt Aart zijn eigen apparatuur in, te weten een laptop die weer gekoppeld is via Wifi aan het Automatic Identification System (AIS) van het schip. Dit systeem zendt automatisch positie en identiteit van het schip uit. Tevens ziet hij via dit systeem ook de andere schepen in zijn omgeving. Verder wordt de loods ook geholpen door vele verkeerscentrales in de haven van Rotterdam. Zij geven continu een actueel beeld van de scheepvaart in het gebied. De roerganger van het schip volgt de commando’s van de loods op maar de uiteindelijke verantwoording ligt bij de kapitein. Deze is dus ook altijd aanwezig bij het aan/afmeren. Meteen bij het vertrek komen de verschillende facetten waar de loods mee te maken krijgt al in beeld. Aangezien de 2e Maasvlakte vlak bij zee ligt is er natuurlijk sprake van eb en vloed en dus de ene keer stroming mee, de andere keer tegen. Ook het type schip en de aandrijving daarvan, heeft hij een boegschroef,1 of 2 schroeven of zelfs 3? En niet geheel onbelangrijk: de wind, hoe groter het schip hoe meer wind hij vangt. Allemaal factoren waar de loods rekening mee dient te houden. Bij het vertrek met de Akerdijk was er niet veel wind maar wel een sterke stroming waardoor de boeg, ondanks dat de boegschroef de hele tijd volle kracht bij stond niet goed van de kant kwam. Gelukkig kan de loods over 1 of meerdere sleepboten beschikken die rechtstreeks met hem in verbinding staan. Eenmaal de haven uit zou er een 180° draai gemaakt moeten worden om de rivier op te draaien maar doordat het schip niet zo goed manoeuvreerde als de loods zou willen besloot hij om de draai op zee te maken. Deze draai is goed te zien op de één van de foto’s in het fotoalbum. De sleepboot is inmiddels vertrokken maar een andere zou ons weer opwachten bij onze bestemming, de Eemhaven, één van drukste havenpunten van Europa. Onderweg wordt ons nog een warme lunch aangeboden door de kapitein. Ook van koffie werden we voldoende voorzien. Rond 12.30 lagen we weer vast aan de kade van de Prinses Beatrixhaven. Er zouden hier ongeveer 160 containers geladen/ gelost worden wat ongeveer 10 uur ging duren. Hier hoefden wij gelukkig niet op te wachten want de taxi van de Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht (KRVE) stond al te wachten om ons terug te brengen naar de Europoort. Zij zorgen voor het vervoer van de loodsen over de weg en soms met een snelle boot in de haven.Op zee wordt het vervoer uiteraard door het Loodswezen zelf verzorgd. Mede omdat deze mensen zelf roeier zijn kennen zij de haven op hun duimpje en dat is wel nodig in dit grote gebied. De zogenaamde roeiers zorgen voor een cruciaal deel van het aan en afmeren van de schepen,namelijk het los en vast maken van de schepen. Vroeger ging dit met roeibootjes (vandaar de naam roeiers) die de trossen naar de wal brachten. Vandaag de dag hebben zij de beschikking over kleine motorbootjes. Ook met hen heeft de loods direct contact tijdens het aan/afmeren. De bootjes moeten vaak dicht bij het schip komen om de trossen op te halen en dan is het niet prettig als hij bijvoorbeeld vlak bij de schroef vaart en de loods de opdracht vol gas geeft, dit zou gevaarlijk kunnen zijn. Onderweg naar het kantoor kwam de vraag of ik nog een reis wilde maken, het was nog vroeg dus na overleg met mijn contactpersoon werd contact gelegd met een andere loods, Kees. Hij zou het kraanschip de “Oleg Strashnov” naar zee loodsen.
Het kraanschip “Oleg Strashnov” van Seaway Heavy Lifting heeft, een lengte van 183 meter en is 47 meter breed. De “Oleg Strashnov” lag tijdelijk in de Europahaven om daarna te vertrekken naar haar volgende project. Het schip wordt offshore ingezet in de wind,olie & gas industrie. Na vertrek uit Rotterdam is het schip naar het Duitse windmolenpark Arkona in de Baltische zee gevaren. Hier werd het 1250 Mt. jacket geplaatst, dit is het onderstel voor het transformatorstation. Het transformatorstation woog ca. 4200 Mt. en werd daarna op de jacket geplaatst. Zie via de volgende link een filmpje van de installatie van het jacket en transformatorstation. https://www.seawayheavylifting.com.cy/mediacenter/audiovisual/arkona-offshore-windpark Een hele operatie die volgens de kapitein heel efficiënt is verlopen. Ook nu werden we met een bootje naar het schip gebracht. Hier was gelukkig wel een lift aanwezig, wel werden we verzocht om plastic overschoentjes aan te doen, dit om de brug zo schoon mogelijk te houden. Eenmaal aangekomen op de brug bleek dat het er inderdaad heel netjes uit zag. Een enorme brug met aan de voor en achterzijde een goed uitzicht naar buiten en op het kraanhuis met de enorme 5000 Mt kraan. Het schip heeft de beschikking over 2 schroeven achter, zogenaamde azimuths en 2 boeg (tunnel) schroeven en mede daardoor verlaten we de haven zonder sleepboten. Het schip is uitgerust met een zogenaamd Dynamic Positioning (DP3) systeem waarmee het schip op haar plek kan blijven liggen zonder gebruik te maken van ankers. Hiervoor heeft het schip ook nog de beschikking over 2 intrekbare azimuth schroeven in de midscheeps. Tijdens ons vertrek uit de haven kwam tegelijk ook de MSC Reef binnen, een containerschip van bijna 400m lang en 60m breed. Ook hier zit uiteraard een loods aan boord en door het contact onderling konden wij soepel de haven uit en het andere schip de haven in. Eenmaal de haven uit, ongeveer 10 mijl uit de kust, is het tijd om het schip te verlaten, dit keer niet via een trap naar de wal maar via een touwladder een metertje of 6 naar beneden. Hele spannende en aparte ervaring maar wel heel gaaf om mee te maken. Hier lag de Jol al klaar die ons naar de Procyon zou brengen. Dit schip, uiteraard ook van het Loodswezen, ligt 365 dagen per jaar ongeveer 10 mijl buiten de kust om de loodsen op te halen of te brengen naar de in/uitgaande schepen. Dit gebeurd door middel van de Jol of, als er wat verder gevaren moet worden, met de Tender. Het voordeel van dit schip is dat de loodsen niet elke keer weer terug moeten naar land, ze kunnen nu meteen een schip “mee terug” nemen. Het schip heeft alle faciliteiten aan boord die je nodig hebt in het dagelijks leven. Keuken, bedden een wachtruimte voor de loodsen met TV. Hier hebben we het avondeten genuttigd(blauwe hap, heerlijk) en werd er gekeken naar de volgende opdracht, een binnenkomend schip weer naar binnen loodsen. Ik had de keuze: een bulkcarrier van 200 meter of een containerschip van 300 meter lang. Geen twijfel mogelijk: we gaan voor de grootste waar ook loods Kees de beloodsing ging doen. We werden met de Tender naar de MSC Agrigento gebracht. Dit schip is 300 meter lang en 48 meter breed en kan ruim 8800 containers vervoeren. In de Rotterdamse haven zullen er rond de 1600 containers geladen/gelost worden waarna het schip weer zo snel mogelijk uit de haven vertrekt want hoe langer hij er ligt hoe duurder het wordt. Het weer was inmiddels wat slechter geworden, het zicht was behoorlijk minder maar geen probleem voor de loods. Met de juiste apparatuur heeft hij alle informatie die hij nodig heeft om, ook als het zicht heel slecht is, het schip zonder problemen de haven binnen te loodsen. De bestemming was de Europahaven op de 1e Maasvlakte waar we met behulp van 2 sleepboten en niet te vergeten de roeiers weer veilig aanmeerden.
En zo kwam er een einde aan deze geweldige dag, een dag waar ik diverse mensen heb ontmoet die hun werk doen vol met passie en plezier! Iedereen die ik heb ontmoet straalde professionaliteit uit en vragen werden zonder problemen beantwoord. Overal waar ik ben geweest werd ik vriendelijk ontvangen en waar nodig de nodige uitleg gegeven. Terug kijkend voel ik me heel erg bevoorrecht dat ik dit heb mee mogen maken!
Kijk voor meer algemene info op www.loodswezen.nl of voor de afdeling Rotterdam-Rijnmond op www.rijnmond.loodswezen.nl
Mijn dank gaat uit naar de mensen die deze dag mogelijk hebben gemaakt: Jeannette, Aard en Kees. Verder iedereen op de verschillende loodsboten, de roeiers en taxi’s die ons gehaald/gebracht hebben, misschien tot een volgende keer!!
HANS VAN LIEROP